Kapłaństwo

SAKRAMENT KAPŁAŃSTWA

Kapłaństwo jest to sakrament, w którym mężczyzna po odpowiednim przygotowaniu otrzymuje władzę sprawowania sakramentów, głoszenia Słowa Bożego i łaskę do godnego wypełnienia tego zadania. Dzieje się to przez modlitwę i włożenie rąk biskupa na głowę kandydata.

Podstawowe informacje dla kandydatów do seminarium

Szczegółowe informacje dotyczące Seminarium Duchownego Diecezji Gliwickiej w Opolu znaleźć można na stronie internetowej http://www.wsd.opole.pl/ a procedury rekrutacji na studia: www.rekrutacja.uni.opole.pl.

4. Ogólna informacja o przebiegu formacji seminaryjnej .

Kościół uznaje seminarium za podstawowe i niezbędne środowisko formacji kandydatów do kapłaństwa i określa je jako wspólnotę wychowawczą w drodze , którą zakłada biskup „aby tym, których Pan powołuje do apostolskiej służby, umożliwić przeżycie doświadczenia formacji, jaką Chrystus dał Dwunastu” (PDV 60). Formacja seminaryjna obejmuje wymiary: ludzki, duchowy, intelektualny i pastoralny. Jej zasadniczym celem jest całkowite związanie z Jezusem Chrystusem, „który wzywa do obcowania z sobą i do udziału w swojej misji zbawienia” (PDV 42). Bezpośrednio odpowiedzialnymi za formację w Seminarium są w imieniu biskupa Rektor i wspólnota moderatorów.

Zakres studiów teologii dla kandydatów do kapłaństwa obejmuje podstawowe dyscypliny filozoficzne i teologiczne oraz przygotowanie pedagogiczno-katechetyczne i pastoralne. Do głównych przedmiotów należą: nauki biblijne, teologia dogmatyczna, teologia moralna, pastoralna, liturgika, katechetyka, nauka społeczna Kościoła, historia Kościoła, historia filozofii, filozofia systematyczna, antropologia, etyka, psychologia, pedagogika, homiletyka, katechetyka. Ze studiami związana jest również praktyka pastoralna i katechetyczna w parafii i w szkole.

5. Kapłański celibat

Słowo „celibat” oznacza stan bezżenny, tzn., że księża nie mogą zakładać rodziny. W pierwszych trzech wiekach chrześcijaństwa nie nakładano na kler żadnych ograniczeń w tym względzie.

W 691 r. w Konstantynopolu Kościół Wschodni ustalił, że diakoni i kapłani mogą się żenić tylko przed przyjęciem święceń, zaś biskupi powinni pozostać celibatariuszami. Ostateczne rozstrzygnięcie dla Kościoła Zachodniego (rzymskiego) przyniósł sobór Laterański II. W 1139 r. wydał on dekret o obowiązku celibatu księży i jednocześnie orzekł, że od tej chwili wszystkie małżeństwa, które księża usiłowaliby zawrzeć są nieważne.

NIEKTÓRE PRZEPISY KODEKSU PRAWA KANONICZNEGO

DOT. SAKRAMENTU KAPŁAŃSTWA

Kan. 1024 – Święcenia ważnie przyjmuje tylko mężczyzna ochrzczony.

Kan. 1025 –

§ 1. Do godziwego udzielenia święceń prezbiteratu lub diakonatu wymaga się, aby kandydat: po odbyciu zgodnie z prawem próby, posiadał – według oceny własnego biskupa lub kompetentnego przełożonego wyższego – wymagane przymioty; nie był związany żadną nieprawidłowością lub przeszkodą, a także wypełnił wymagania kan. 1033-1039. Ponadto niezbędne są dokumenty, o których w kan. 1050, jak również powinien być przeprowadzony egzamin, o jakim w kan. 1051.

§ 2. Wymaga się ponadto, ażeby według oceny tego uprawnionego przełożonego, kandydat do święceń był potrzebny dla posługi Kościoła.

§ 3. Biskup udzielający święceń własnemu podwładnemu, który jest przeznaczony dla innej diecezji, musi mieć pewność, że będzie on przyjęty do tej diecezji.

Art. 1

WYMOGI STAWIANE KANDYDATOM DO ŚWIĘCEŃ

Kan. 1026 – Wyświęcić można tylko tego, kto cieszy się należytą wolnością. Nie wolno zmuszać do przyjęcia święceń w jakikolwiek sposób i dla jakiejkolwiek przyczyny, ani kanonicznie odpowiedniego odwodzić od ich przyjęcia.

Kan. 1027 – Kandydaci do diakonatu i prezbiteratu muszą być uformowani przez dokładne przygotowanie, zgodnie z prawem.

Kan. 1028 – Biskup diecezjalny lub kompetentny przełożony ma się troszczyć, by kandydaci, zanim zostaną dopuszczeni do określonego święcenia, zostali należycie pouczeni o samym święceniu oraz o związanych z nim obowiązkach.

Kan. 1029 – Do święceń należy dopuszczać jedynie tych, którzy – według roztropnej oceny własnego biskupa albo kompetentnego przełożonego wyższego – po rozważeniu wszystkich okoliczności, mają nieskażoną wiarę, kierują się prawidłową intencją, posiadają wymaganą wiedzę, cieszą się dobrą opinią, mają nienaganne obyczaje, wypróbowane cnoty, jak również inne przymioty fizyczne i psychiczne, odpowiadające przyjmowanemu święceniu.

Kan. 1030 – Jedynie na skutek kanonicznej przyczyny, chociaż tajnej, własny biskup lub kompetentny przełożony wyższy może zabronić przystąpienia do prezbiteratu własnym diakonom, przeznaczonym do kapłaństwa, z zachowaniem możności wniesienia rekursu, zgodnie z prawem.

Kan. 1031 –

§ 1. Prezbiteratu można udzielać tylko tym, którzy ukończyli dwudziesty piąty rok życia i posiadają wystarczającą dojrzałość, z zachowaniem ponadto sześciomiesięcznego odstępu czasu między diakonatem i prezbiteratem. Tych, którzy są przeznaczeni do prezbiteratu, można dopuścić do diakonatu dopiero po ukończeniu dwudziestego trzeciego roku życia.

§ 2. Kandydat do stałego diakonatu, nieżonaty, może być dopuszczony do tych święceń dopiero po ukończeniu przynajmniej dwudziestego piątego roku życia; związany zaś małżeństwem nie wcześniej, jak po ukończeniu przynajmniej trzydziestego piątego roku życia, i za zgodą żony.

§ 3. Konferencje Episkopatu mają prawo wydać zarządzenie, na mocy którego jest wymagany wyższy wiek do prezbiteratu i diakonatu stałego.

§ 4. Dyspensa ponad rok od wieku, wymaganego zgodnie z przepisami §§ 1 i 2, jest zarezerwowana Stolicy Apostolskiej.

Kan. 1032 –

§ 1. Kandydaci do prezbiteratu mogą być dopuszczeni do diakonatu dopiero po ukończeniu piątego roku studiów filozoficzno-teologicznych.

§ 2. Po zakończeniu okresu studiów, diakon powinien przez odpowiedni czas, określony przez biskupa lub wyższego przełożonego, pracować w duszpasterstwie, wykonując święcenie diakońskie, zanim zostanie dopuszczony do prezbiteratu.

§ 3. Kandydat do diakonatu stałego może być dopuszczony do tego święcenia dopiero po zakończeniu okresu formacji.

Art. 2

WSTĘPNE WYMAGANIA DO ŚWIĘCEŃ

Kan. 1033 – Tylko ten jest godziwie dopuszczony do święceń, kto przyjął sakrament bierzmowania.

Kan. 1034 –

§ 1. Kandydat do diakonatu lub prezbiteratu nie powinien być święcony, jeśli wcześniej, przez obrzęd liturgiczny dopuszczenia, nie został włączony do grona kandydatów przez władzę, o której w kan. 1016 i 1019; po przedłożeniu wcześniej własnoręcznie napisanej i podpisanej prośby oraz po jej zaakceptowaniu na piśmie przez władzę.

§ 2. Do otrzymania takiego dopuszczenia nie jest obowiązany ten, kto przez śluby został włączony do kleryckiego instytutu.

Kan. 1035 –

§ 1. Zanim ktoś zostanie dopuszczony do diakonatu, czy to stałego czy przejściowego, powinien przyjąć i przez odpowiedni czas wykonywać posługi lektora i akolity.

§ 2. Między udzieleniem akolitatu i diakonatu należy zachować odstęp przynajmniej sześciu miesięcy.

Kan. 1036 – Kandydat do diakonatu lub prezbiteratu powinien przed dopuszczeniem przedstawić własnemu biskupowi albo kompetentnemu przełożonemu wyższemu własnoręcznie sporządzone i podpisane oświadczenie stwierdzające, że z własnej woli i dobrowolnie przyjmie święcenia oraz że zawsze będzie wykonywał kościelną posługę; jednocześnie prosząc o dopuszczenie do święceń.

Kan. 1037 – Nieżonaty kandydat do stałego diakonatu, jak również kandydaci do prezbiteratu, nie powinni być dopuszczeni do diakonatu, zanim w przepisanym obrzędzie nie oświadczą publicznie wobec Boga i Kościoła, że podjęli obowiązek celibatu, albo zanim nie złożą ślubów wieczystych w instytucie zakonnym.

Kan. 1038 – Diakon, który odmawia przyjęcia prezbiteratu, nie może otrzymać zakazu wykonywania przyjętego święcenia, chyba że jest związany przeszkodą kanoniczną albo – według osądu biskupa diecezjalnego lub kompetentnego przełożonego wyższego – istnieje jakaś inna poważna przyczyna.

Kan. 1039 – Wszyscy kandydaci do jakichkolwiek święceń obowiązani są odprawić przynajmniej pięciodniowe rekolekcje, w miejscu i w sposób określony przez ordynariusza. Zanim biskup przystąpi do udzielania święceń, winien się upewnić, że kandydaci odprawili te rekolekcje.

Kan. 1041 – Do przyjęcia święceń nieprawidłowymi są:

1. kto podlega jakiejkolwiek formie amencji lub innej chorobie psychicznej, na skutek której – po zasięgnięciu opinii biegłych – jest uważany za niezdolnego do właściwego wykonywania posługi;

2. kto popełnił przestępstwo apostazji, herezji lub schizmy;

3. kto usiłował zawrzeć małżeństwo, nawet tylko cywilne, bądź sam związany węzłem małżeńskim albo święceniami lub wieczystym publicznym ślubem czystości, bądź też z kobietą związaną ważnym małżeństwem lub takim samym ślubem;

4. kto popełnił dobrowolne zabójstwo albo spowodował spędzenie płodu, gdy skutek nastąpił, oraz wszyscy pozytywnie współdziałający;

5. kto poważnie i z rozmysłem zranił siebie lub innego albo usiłował odebrać sobie życie;

6. kto wykonał akt święceń zarezerwowany mającym święcenia biskupie lub prezbiteratu, albo nie mając tych święceń, albo nie mogąc go wykonać na skutek zakazu wynikającego z jakiejś kary kanonicznej deklarowanej lub wymierzonej.

Kan. 1042 – Zwykłą przeszkodą, nie pozwalającą przyjąć święceń, są związani:

1. mężczyzna żonaty, chyba że jest zgodnie z prawem przeznaczony do stałego diakonatu;

2. kto sprawuje urząd lub zarząd zakazany duchownym na mocy kan. 285 i 286, związany z obowiązkiem rozliczenia się, dopóki nie uwolnił się na skutek złożenia urzędu lub zarządu i związanych z nim rozliczeń;

3. neofita, dopóki według oceny ordynariusza nie został dostatecznie utwierdzony.

Kan. 1043 – Przed święceniami wierni mają obowiązek powiadomić ordynariusza lub proboszcza o znanych im przeszkodach do święceń.

Kan. 1044 –

§ 1. Do wykonywania przyjętych święceń są nieprawidłowymi:

1. kto, będąc związany nieprawidłowością do przyjęcia święceń, nieprawnie przyjął święcenia;

2. kto dopuścił się przestępstwa, o którym w kan. 1041, n. 2, jeśli jest ono publiczne;

3. kto popełnił jedno z przestępstw, o jakich w kan. 1041, nn. 3, 4, 5, 6.

§ 2. Podlega przeszkodzie nie pozwalającej wykonywać święceń:

1. kto, będąc związany przeszkodą do przyjęcia święceń, nieprawnie przyjął święcenia;

2. kto popadł w amencję lub inną chorobę psychiczną, o której w kan. 1041, n. 1, dopóki ordynariusz – po zasięgnięciu opinii biegłego – nie zezwolił na wykonywanie święcenia.

Kan. 1045 – Nieznajomość nieprawidłowości oraz przeszkód nie uwalnia od nich.

Kan. 1046 – Nieprawidłowości i przeszkody zwielokrotniają się z różnych ich przyczyn, nie zaś na skutek powtarzania tej samej przyczyny, chyba że chodzi o nieprawidłowość pochodzącą z dobrowolnego, zabójstwa lub skutecznego przerwania ciąży.

Kan. 1047 –

§ 1. Jedynie Stolica Apostolska może dyspensować od wszystkich nieprawidłowości, jeśli fakt, na którym się opierają, został wprowadzony na forum sądowe.

§ 2. Jej również jest zarezerwowane dyspensowanie od następujących nieprawidłowości i przeszkód do przyjęcia święceń:

1. od nieprawidłowości, wypływających z publicznych przestępstw, o których w kan. 1041, nn. 2 i 3;

2. od nieprawidłowości z przestępstwa, czy to publicznego, czy tajnego, o którym w kan. 1041, n. 4;

3. od przeszkody, o której w kan. 1042, n. 1.

§ 3. Stolicy Apostolskiej jest również zarezerwowane dyspensowanie od nieprawidłowości do wykonywania przyjętego święcenia, o których w kan. 1041, n. 3, tylko w wypadkach publicznych, oraz w tymże kanonie, n. 4, także w wypadkach tajnych.

§ 4. Od nieprawidłowości i przeszkód nie zarezerwowanych Stolicy Świętej może dyspensować ordynariusz.

Kan. 1048 – W naglących przypadkach tajnych, gdy nie można się udać do ordynariusza, albo gdy chodzi o nieprawidłowości, o których w kan. 1041, nn. 3 i 4, do Penitencjarii Apostolskiej, a zagraża niebezpieczeństwo poważnej szkody lub zniesławienia, związany nieprawidłowością nie pozwalającą wykonywać święceń, może je wykonywać. Pozostaje jednak obowiązek zwrócenia się jak najszybciej do ordynariusza lub Penitencjarii, za pośrednictwem spowiednika, bez podawanie nazwiska.

Kan. 1049 –

§ 1. W prośbie o dyspensę od nieprawidłowości i przeszkód należy wyszczególnić wszystkie nieprawidłowości i przeszkody. Jednak dyspensa ogólna jest ważna również w odniesieniu do pominiętych w dobrej wierze, z wyjątkiem nieprawidłowości, o których w kan. 1041, n. 4, oraz innych, wniesionych już na drogę sądową. Nie obejmuje natomiast pominiętych w złej wierze.

§ 2. W wypadku nieprawidłowości z dobrowolnego zabójstwa lub przerwania ciąży, do ważności dyspensy trzeba podać także liczbę przestępstw.

§ 3. Dyspensa ogólna od nieprawidłowości i przeszkód, udzielona do przyjęcia święceń, jest ważna w odniesieniu do wszystkich święceń.